16 lipca przypada w liturgii Kościoła wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel. Dzień ten nazywany jest często dniem Matki Bożej Szkaplerznej, gdyż bezpośrednio wiąże się z nabożeństwem szkaplerza.

Historia szkaplerza karmelitańskiego sięga XII w. Duchowi synowie proroka Eliasza prowadzili życie modlitwy na Górze Karmel w Palestynie. Nazywali się Braćmi Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel. Z powodu prześladowań przenieśli się do Europy. Kościół uznał ich regułę życia i dał prawny początek Zakonowi Karmelitów, który promieniował przykładem świętości w nowym dla siebie środowisku, ale nie uniknął też określonych trudności. Wtedy odznaczający się świętością generał zakonu, angielski karmelita św. Szymon Stock, zmobilizował swoich braci i zawierzając się Maryi, prosił Ją o pomoc. Jak podają kroniki, gdy modlił się słowami antyfony Flos Carmeli ( Kwiecie Karmelu) w nocy z 15 na 16 lipca 1251 r. ukazała mu się Maryja w otoczeniu aniołów i wskazując na szkaplerz, powiedziała: "Przyjmij, najmilszy synu, Szkaplerz twego zakonu jako znak mego braterstwa, przywilej dla ciebie i wszystkich karmelitów. Kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego. Oto znak zbawienia, ratunek w niebezpieczeństwach, przymierze pokoju i wiecznego zobowiązania". Nabożeństwo szkaplerzne, praktykowane początkowo tylko we wspólnotach karmelitańskich, bardzo szybko rozpowszechniło się wśród ludzi świeckich i duchowieństwa.

Do nabożeństwa szkaplerznego przywiązane są przywileje uznane przez Kościół jako objawione przez Maryję:

- noszącym szkaplerz Maryja zapewniła opiekę w trudach i niebezpieczeństwach życia zarówno względem duszy, jak i ciała;

- w znaku szkaplerza Maryja obiecała szczęśliwą śmierć i zachowanie od wiecznego potępienia;

- każdy, kto nosi szkaplerz, jest złączony z Zakonem Karmelitańskim i ma udział w jego duchowych dobrach za życia i po śmierci (objęty jest intencjami Mszy św., komunii św., umartwień, postów, modlitw itp.).

Z końcem XV w. do powyższych łask dołączono tzw. przywilej sobotni oparty na objawieniu, jakie miał mieć papież Jan XXII. Maryja obiecała przez niego, że każdy noszący szkaplerz i zachowujący czystość według swego stanu zostanie uwolniony z czyśćca w pierwszą sobotę po śmierci.

Każdy, kto chciałby przyjąć i nosić szatę Maryi, niech czuje się zaproszony na comiesięczne skupienie Bractwa Szkaplerza w Sanktuarium Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Szczecinie ( os. Słoneczne). Każdego 16. dnia miesiąca wspólnotowa adoracja od godz. 17.00, Różaniec i o godz. 18.00 Msza św., podczas której jest możliwość przyjęcia szkaplerza św. 16 lipca, z okazji wspomnienia Matki Bożej Szkaplerznej, miało miejsce wspólne dziękczynienie noszących szkaplerz, składane Maryi w Jej sanktuarium za nieustanną opiekę nad nami.

 

 

 

Modlitwa codzienna do Matki Boskiej Szkaplerznej

 

O Najchwalebniejsza, Królowo Niebios, Maryjo.

 

Najczystsza, Dziewico i Najgodniejsza Boża Rodzicielko.

 

Przypominam dziś sobie w głębi serca przez przyjęcie szkaplerza świętego zawarte z Tobą przymierze, że przez całe życie będę jak najwierniej i jak najgorliwiej służył(a) Tobie i Twojemu Boskiemu Synowi.

 

Składam Ci najpokorniejsze dzięki, o Najpotężniejsza Pani, że raczyłaś mnie biednego grzesznika (grzesznicę) przyjąć do grona Braci (Sióstr) za pośrednictwem Szkaplerza świętego.

 

Obieram Cię dzisiaj na zawsze za moją Najukochańszą Matkę, Opiekunkę i Pośredniczkę przed Bogiem. Proszę Cię pokornie, aby Twój Szkaplerz był dla mnie znakiem zbawienia, bronią w niebezpieczeństwach duszy i ciała.

 

O Najlitościwsza Matko, wyjednaj mi u Boskiego Syna odpuszczenie grzechów moich, łaskę do prawdziwej pokuty i poprawy mojego życia, stałość w wierze świętej, w nadziei, w miłości Boga i bliźniego, w cierpliwości i w czystości odpowiedniej do mojego stanu.

 

Szczególniej zaś stań przy mnie w ostatniej chwili mego życia i daj mi doznać tego, coś przyrzekła, że kto w tym świętym Twoim Szkaplerzu umrze bogobojnie, ten nie będzie cierpiał ognia wiecznego. Amen.

 

1. Módl się za nami, Królowo, Ozdobo Karmelu.
2. Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

 

Módlmy się

Prosimy Cię Panie, niech nas wspomaga pełne godności wstawiennictwo chwalebnej Dziewicy Maryi, Matki i Królowej Karmelu, abyśmy wsparci Jej opieką mogli dojść na szczyt góry, którą jest Chrystus, który z Tobą żyje i króluje na wieki wieków. Amen.

 

 

patrząc wstecz

 

Nabożeństwo szkaplerzne związane jest z historią zakonu karmelitańskiego, który „cały jest maryjny” i oficjalna jego nazwa brzmi Zakon Braci [Bosych] Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel. Karmelici związani byli z Matką Najświętszą od początków swojego zaistnienia na przełomie XII i XIII wieku. Jej dedykowali swoją pierwszą kaplicę na Górze Karmel w Ziemi Świętej; Ją, zachowującą w swym sercu Słowo Boże (por. Łk 2,19.51) obrali za wzór swego życia „oddanego dniem i nocą rozważaniu Słowa Bożego i czuwaniu na modlitwach” (Reguła karmelitańska); w Niej widzieli swą Patronkę, Matkę i Siostrę.

 

Jednakże już w pierwszej połowie trzynastego stulecia karmelici byli z Góry Karmel coraz bardziej wypierani przez Saracenów i zaczęli emigrować do Europy, która przyjęła ich – jako pustelników – niezbyt gościnnie. Papieże nadali więc karmelitom oblicze zakonu żebrzącego, a nadto z pomocą podczas tej inkulturacji przyszła im sama Matka Najświętsza, która podczas wizji doznanej 16 lipca 1251 r. w Aylesford w Anglii przez przełożonego generalnego – św. Szymona Stocka, zapewniła, że zakon przetrwa wszystkie trudności, gdyż Ona okryje go swoją opieką, której zewnętrznym znakiem będzie szkaplerz, na który wskazała.

 

Począwszy od tego okresu, nabożeństwo szkaplerzne rozwinęło się na szeroką skalę, gdyż znak opieki Maryi zapragnęli nosić także ludzie świeccy i przy klasztorach karmelitańskich zaczęły powstawać bractwa szkaplerzne oraz inne zrzeszenia pobożnych osób przyjmujących szkaplerz. Ten znak opieki Maryi zdobił piersi nie tylko prostego ludu, ale królów i papieży. Ceniła go bardzo i nazywała suknią Najświętszej Dziewicy święta Teresa od Jezusa, reformatorka Karmelu, i wielu świętych, wśród których także nasz rodak, św. Rafał Kalinowski. Szerzył on nabożeństwo szkaplerzne w Galicji i na Śląsku, posyłał też szkaplerze do Rumunii, na Węgry i na Syberię.

 

Czym jest szkaplerz?

 

Szkaplerz karmelitański jest częścią habitu zakonnego i opada prawie do stóp, okrywając postać zakonników. Szkaplerz przystosowany do użytku wiernych złożony jest natomiast z dwóch wycinków brązowej (jak habit karmelitański) tkaniny, połączonych tasiemkami. Jest on niejako habitem zmniejszonym do minimum i przypomina noszącym ich duchowe związki z rodziną karmelitańską. Jedna część szkaplerza opada na plecy, co oznacza, że trudy, doświadczenia i krzyże naszego życia winniśmy znosić z poddaniem się – jak Maryja – woli Bożej. Druga część szkaplerza okrywa pierś, w której bije nasze serce, motor życia, i szkaplerz przypomina, że powinno ono bić dla Boga i dla bliźnich. W 1910 r. św. Pius X zezwolił na zastąpienie szkaplerza metalowym medalikiem.

 

„Obrzęd błogosławieństwa szkaplerza” stwierdza w swym wprowadzeniu, że pobożność maryjna wyrażająca się przez szkaplerz obejmuje dziś wiele środowisk, które w różnym stopniu utożsamiają się z rodziną karmelitańską i do niej przynależą, tj.: zakonników i zakonnice, świecki zakon (zwany niegdyś trzecim zakonem), członków bractwa szkaplerznego, wszystkie osoby, które przyjęły szkaplerz i żyją jego duchowością w różnych formach zrzeszania się, oraz wszystkich, którzy przyjąwszy szkaplerz, żyją jego duchowością, ale bez żadnej formy zrzeszania się. „Wszyscy przyjmujący szkaplerz – czytamy w tym samym tekście – mają udział w duchowych dobrach Karmelu i zobowiązani są do gorliwego życia maryjnością charakterystyczną dla karmelitańskiej duchowości”.

 

Zobowiązania i obietnice

 

Przyjęcie szkaplerza jest zewnętrznym znakiem zawierzenia Maryi, poddania się pod płaszcz Jej macierzyńskiej opieki, co pociąga za sobą pewne wymagania. Tak jak zakonnicy, odpowiadając pozytywnie na dar powołania, składają śluby zakonne, zobowiązując się do życia w czystości, ubóstwie i posłuszeństwie, tak i wierni przyjmujący szkaplerz zobowiązują się do prowadzenia autentycznego życia chrześcijańskiego. Dlatego przyjęcie szkaplerza, który pozostaje ustawicznie na barkach czcicieli Maryi, przypomina i zobowiązuje do tego, by ich maryjne nabożeństwo nie ograniczało się jedynie do modlitw i hołdów składanych Matce Chrystusa przy określonych okazjach, ale by było ono czymś stałym, habitualnym w ich życiu, tak by stanowić habit (wszak szkaplerz to przecież habit), czyli stałe maryjne ukierunkowanie ich życia chrześcijańskiego „opartego na modlitwie i życiu wewnętrznym poprzez częste przystępowanie do sakramentów i poprzez konkretne uczynki miłosierne co do ciała i co do duszy” (Jan Paweł II, 25 III 2001).

 

Szkaplerz nie jest jakimś amuletem mającym zabobonnych chronić przed nieszczęściem i otwierać bramy niebios. Będąc rzeczą materialną, jako sakramentalia Kościoła, nie może on dać człowiekowi zbawienia wiecznego, ale przyczynia się do otrzymywania łaski i pomaga uświęcić różne okoliczności życia („Sacrosanctum Concilium” 60-61).

 

Z teologicznego punktu widzenia nabożeństwo szkaplerzne sytuuje się w kontekście duchowego macierzyństwa Maryi wobec ludzkości i Jej powszechnego wszechpośrednictwa. Obietnice związane ze szkaplerzem św., bardzo drogie dla tych, którzy go noszą, są więc następujące: 1) kto w nim umrze, nie zostanie potępiony; 2) kto go pobożnie nosi i stara się naśladować cnoty Najświętszej Dziewicy, zapewnia sobie Jej opiekę w swym życiu i szczególną pomoc w chwili śmierci; 3) w myśl przywileju sobotniego, kto nosi szkaplerz i zachowuje czystość zgodnie ze stanem swojego życia, zostanie w pierwszą sobotę po śmierci wybawiony z czyśćca; 4) wszyscy noszący szkaplerz karmelitański mają udział w duchowych dobrach zakonu, tj. Mszach św., zasługach, umartwieniach, postach i innych praktykach religijnych pomocnych w dążeniu do ewangelicznej doskonałości i uświęceniu.

 

Liczne łaski także dzisiaj

 

Łaski i dobrodziejstwa otrzymywane przez wiernych noszących szkaplerz karmelitański nie odnoszą się jedynie do przeszłości, ale są bardzo liczne także dzisiaj. Różnorodność dobrodziejstw szkaplerza wręcz zaskakuje, łaski bowiem dotyczą zarówno sfery duchowej, jak i fizycznej, jak odzyskane zdrowie, wymodlone potomstwo, uratowanie życia w wypadku, wyzwolenie z nałogów, przywrócenie zgody w rodzinach czy pomiędzy innymi ludźmi, nawrócenia duchowe. Coroczne Ogólnopolskie Zjazdy Rodziny Szkaplerznej, organizowane w soboty po 16 lipca w sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej w Czernej k. Krakowa (w tym roku 19 lipca odbędzie już szesnaste z nich), gromadzą tysiące osób noszących szkaplerz i wyznających, że jest on dla nich, cytując wybrane świadectwa: prezentem od Maryi, siłą w nieszczęściach i upokorzeniach, mocą i ochroną przed złem, ostoją w życiu, szatą Maryi, która odmieniła moje życie, drogowskazem do Nieba, dowodem, że Matka Boża mnie nie opuści, zobowiązaniem do bycia dobrym, zaproszeniem do modlitwy, znakiem szczególnej łączności z Bogiem za pośrednictwem Jego Matki, przypomnieniem, że mam naśladować cnoty Maryi, obietnicą osiągnięcia życia wiecznego.